Dieta paleo, nazywana również dietą paleolityczną, to sposób odżywiania inspirowany modelem żywienia ludzi z epoki kamienia. Opiera się na spożywaniu nieprzetworzonej żywności, takiej, jaką mogli zdobywać nasi przodkowie. Sprawdźmy, jaki ma wpływ na zdrowie.

Na czym polega dieta paleo?

Ludzie w paleolicie rzadko cierpieli na choroby, które są współczesną plagą. Mamy tu na myśli m.in. nowotwory, cukrzycę typu 2 czy choroby układu krążenia takie jak nadciśnienie. Naukowcy uważają, że jest to zależne od ich nawyków żywieniowych. Nasi dalecy przodkowie jedli to, co upolowali, złowili lub znaleźli.

Główne założenia diety paleo to eliminacja produktów przetworzonych oraz zbóż. Dieta paleolityczna bazuje za to na mięsie, rybach, warzywach, owocach, orzechach i nasionach. To dieta niskowęglowodanowa, w której węglowodany pochodzą głównie z warzyw i owoców. Zwolennicy diety paleo uważają, że to sposób żywienia, do którego jesteśmy najlepiej przystosowani. Argumentują, że nasz organizm nie zdążył się przystosować do diety bogatej w produkty zbożowe, nabiał i żywność przetworzoną, które pojawiły się wraz z rozwojem rolnictwa.

Najważniejsze zasady diety paleolitycznej

Podstawowe zasady diety paleo to:

• spożywanie głównie nieprzetworzonej żywności;
• bazowanie na chudym mięsie, rybach, warzywach, owocach, orzechach i nasionach;
• unikanie produktów zbożowych, nabiału, roślin strączkowych;
• eliminacja cukru, soli, alkoholu i produktów przetworzonych;
• ograniczenie spożycia kawy i herbaty.

Kiedy warto stosować dietę paleo?

Dieta paleo może być wskazana dla osób, które chcą zmienić styl życia, poprawić swój stan zdrowia (dotyczy to zwłaszcza profilaktyki chorób cywilizacyjnych) i samopoczucie.  Eliminacja wysoko przetworzonej żywności, cukrów rafinowanych oraz produktów zbożowych może przynieść korzyści osobom zmagającym się z insulinoopornością, cukrzycą typu 2, chorobami serca czy niektórymi nowotworami. Duża ilość warzyw i owoców bogatych w błonnik, witaminy i składniki mineralne oraz wysokiej jakości białko pochodzące z chudego mięsa, ryb i jaj wspomaga budowę mięśni oraz poprawia profil lipidowy.

Dieta paleo może być również pomocna w redukcji masy ciała, co wykazały badania na grupie otyłych kobiet. Jednak przed jej zastosowaniem w odchudzaniu warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem, aby ocenić indywidualne potrzeby i ewentualne ryzyko niedoborów, np. wapnia i witaminy D z powodu eliminacji nabiału.

Co można jeść na diecie paleo?

Na diecie paleolitycznej wskazane jest spożywanie następujących produktów:

• chude mięso, najlepiej z chowu pastwiskowego – drób, wołowina, jagnięcina, dziczyzna;
• ryby i owoce morza – łosoś, tuńczyk, śledź, krewetki, małże;
• warzywa – brokuły, szpinak, marchew, pietruszka, pomidory, cebula, papryka;
• owoce – jabłka, gruszki, pomarańcze, truskawki, jagody;
• orzechy i nasiona – orzechy włoskie, migdały, pestki dyni i słonecznika
• tłuszcze – oliwa z oliwek, olej kokosowy, awokado, orzechy;
• jaja;
• kiełki i zioła.

Czego unikać na diecie paleolitycznej?

Przechodząc na tę dietę, z codziennego jadłospisu należy wykluczyć:

• produkty zbożowe – pieczywo, makarony, kasze, płatki;
• mleko i przetwory mleczne;
• rośliny strączkowe – fasola, soczewica, groch, soja;
• ziemniaki;
• cukier i słodycze;
• sól;
• oleje rafinowane;
• alkohol;
• kawa i herbata.

Przykładowy jadłospis diety paleo

Jak może wyglądać przykładowy jadłospis diety paleo? Niżej przedstawiamy menu na jeden dzień.

Śniadanie	jajecznica na bekonie z warzywami;
II śniadanie	sałatka owocowa z orzechami;
Obiad	pieczony łosoś z brokułami i marchewką;
Podwieczorek	garść orzechów i nasion;
Kolacja	sałatka z kurczakiem, pomidorami i awokado.

Jeśli jeszcze nie wiesz, na czym polega dieta paleolityczna, wypróbuj gotową dietę pudełkową. W AfterFit znajdziesz ofertę, która odpowiada wszystkim założeniom.

Wpływ diety paleo na zdrowie

Choć dieta paleo cieszy się popularnością, jej wpływ na zdrowie nie jest do końca jasny. Badania sugerują zarówno potencjalne korzyści, jak i zagrożenia płynące z tego modelu żywienia.

Zalety diety paleo

Dieta paleo to dieta, która może pozytywnie wpływać na zdrowie:

• przede wszystkim eliminuje wysoko przetworzoną żywność, cukry rafinowane oraz niezdrowe tłuszcze, co pomaga w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i zapobiega chorobom cywilizacyjnym, takim jak cukrzyca typu 2, choroby serca czy niektóre nowotwory;
• duża ilość warzyw i owoców dostarcza cennych witamin, minerałów i błonnika, wspierając układ odpornościowy i trawienie;
• dieta paleo jest również bogata w wysokiej jakości białko pochodzące z chudego mięsa, ryb i jaj, co sprzyja budowie i utrzymaniu masy mięśniowe;
• ponadto ograniczenie spożycia soli i produktów ciężkostrawnych może przynieść ulgę w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych oraz zmniejszać sztywność stawów.

Choć dieta paleo ma wiele zalet, ważne jest, aby była odpowiednio zbilansowana i dostosowana do indywidualnych potrzeb.

Wady diety paleo

Warto pamiętać, że model diety paleo nie sprawdzi się w każdym przypadku. Przede wszystkim jest to dieta bardzo restrykcyjna, wykluczająca wiele grup produktów, co może prowadzić do niedoborów niektórych składników odżywczych, takich jak wapń, witamina D czy błonnik. Eliminacja produktów zbożowych, nawet pełnoziarnistych, oraz roślin strączkowych zwiększa ryzyko tych niedoborów. Ponadto duża ilość czerwonego mięsa w diecie paleo może zwiększać ryzyko niektórych nowotworów. Wysoka podaż białka może z kolei obciążać nerki i wątrobę.

Dieta paleo jest także trudna do utrzymania w dłuższej perspektywie ze względu na eliminację wielu powszechnie spożywanych produktów. Przed jej zastosowaniem warto skonsultować się z dietetykiem, aby ocenić indywidualne ryzyko niedoborów.

Dieta paleolityczna – stosuj ją rozsądnie

Dieta paleo to sposób żywienia inspirowany dietą ludzi z epoki kamienia. Opiera się na spożywaniu nieprzetworzonej żywności – chudego mięsa, ryb, warzyw, owoców, orzechów i nasion. Wyklucza produkty zbożowe, nabiał, rośliny strączkowe, cukier i przetworzoną żywność. Choć może mieć pewne zalety zdrowotne, niesie ze sobą również zagrożenie niedoborami niektórych składników odżywczych. Przed jej zastosowaniem warto skonsultować się z dietetykiem lub lekarzem, aby ocenić indywidualne potrzeby i ryzyko.

Każda dieta powinna być dostosowana do stanu zdrowia, trybu życia i preferencji. Najważniejsze to wdrożyć zbilansowany sposób żywienia, bogaty w pełnowartościowe produkty i ograniczający spożycie żywności przetworzonej.