Dla kogo dieta DASH stanowi najlepsze rozwiązanie zdrowotne? Ten plan żywieniowy może pomóc osobom z różnymi schorzeniami. Szczególnie zalecany jest między innymi w terapii nadciśnienia tętniczego. W artykule wyjaśniamy, w jakich sytuacjach warto wdrożyć zasady diety DASH.
Dieta DASH – dla kogo? Osoby z nadciśnieniem tętniczym
Dla kogo dieta DASH jest najlepsza? Została pierwotnie opracowana z myślą o osobach zmagających się z podwyższonym ciśnieniem krwi. Okazuje się, że stosowanie zasad tego planu żywieniowego pozwala na obniżenie ciśnienia skurczowego o 6,7 mmHg oraz rozkurczowego o 3,5 mmHg w ciągu zaledwie dwóch tygodni. Efekt ten jest szczególnie widoczny u osób z nadciśnieniem, u których spadki mogą wynosić odpowiednio 11 i 6 mmHg.
Osoby z ciśnieniem krwi znajdującym się w górnej granicy normy również odnoszą znaczące korzyści ze stosowania diety DASH. Ten plan żywieniowy działa profilaktycznie, zapobiegając rozwojowi pełnoobjawowego nadciśnienia. Dieta koncentruje się na ograniczeniu spożycia sodu do maksymalnie 5-6 gramów dziennie, co odpowiada niepełnej łyżeczce soli. Takie podejście pomaga utrzymać ciśnienie w prawidłowych granicach bez konieczności stosowania farmakoterapii.
Dieta DASH stanowi zalecane leczenie pierwszego rzutu w przypadku nadciśnienia pierwotnego. Plan ten bazuje na zwiększeniu spożycia potasu, magnezu, wapnia i błonnika, które wpływają korzystnie na funkcjonowanie układu krążenia. Dodatkowo ograniczenie czerwonego mięsa, słodyczy i produktów przetworzonych wspomaga naturalne mechanizmy regulacji ciśnienia tętniczego. Osoby z nadciśnieniem wtórnym także mogą skorzystać z tego podejścia jako elementu kompleksowego leczenia.
Wsparcie w kontroli glukozy we krwi dla diabetyków
Szukając odpowiedzi na pytanie, dla kogo dieta DASH będzie odpowiednia, warto wspomnieć o diabetykach:
dzięki spożyciu pokarmów o niskim indeksie glikemicznym oraz zwiększeniu ilości błonnika w diecie plan ten wspomaga lepszą kontrolę poziomu cukru we krwi. Regularne stosowanie tej strategii żywieniowej może poprawiać wrażliwość na insulinę dzięki wysokiej zawartości składników odżywczych, takich jak magnez i potas;
dieta DASH wspiera mechanizmy metaboliczne organizmu, co jest kluczowe dla osób z insulinoopornością, która często towarzyszy cukrzycy typu 2. Zwiększone spożycie pełnoziarnistych produktów zbożowych, warzyw i owoców stabilizuje poziom glukozy i ogranicza jej gwałtowne wahania. Plan ten może przyczynić się do redukcji masy ciała, co bezpośrednio przekłada się na poprawę metabolizmu glukozy i zmniejszenie ryzyka powikłań cukrzycy;
cukrzyca wiąże się z podwyższonym ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych. Dieta DASH obniża poziom cholesterolu LDL oraz ciśnienia krwi, wspierając zdrowie układu krążenia. Przeciwutleniacze oraz zdrowe kwasy tłuszczowe zawarte w tym planie żywieniowym mogą zmniejszać markery zapalne, co wspomaga prewencję powikłań związanych z cukrzycą. Ta właściwość jest szczególnie istotna, ponieważ przewlekły stan zapalny często spotyka się u osób z cukrzycą.
Osoby z zaburzeniami lipidowymi – naturalna regulacja cholesterolu
Dieta DASH przynosi znaczące korzyści osobom zmagającym się z podwyższonym poziomem cholesterolu całkowitego i „złego” cholesterolu LDL. Plan ten ogranicza tłuszcze nasycone i trans, które znajdują się głównie w czerwonym mięsie, tłustych produktach mlecznych i wysoko przetworzonych produktach spożywczych. Jednocześnie zwiększa spożycie błonnika rozpuszczalnego, który pomaga obniżać poziom cholesterolu LDL poprzez wiązanie kwasów żółciowych i usuwanie ich z organizmu. Dla kogo zatem dieta DASH może być odpowiednia?
Jej stosowanie powinni rozważyć pacjenci z wysokim poziomem trójglicerydów. Zwiększone spożycie kwasów omega-3 zawartych w tłustych rybach morskich, takich jak łosoś, makrela czy sardynki, pomaga redukować poziom trójglicerydów w organizmie. Dieta DASH promuje również spożycie zdrowych tłuszczów pochodzących z oliwy z oliwek, orzechów i awokado, które korzystnie wpływają na profil lipidowy. Fitosterole naturalne związki roślinne obecne w orzechach, nasionach i olejach roślinnych hamują wchłanianie cholesterolu w jelitach, wspierając obniżanie poziomu LDL.
Osoby z zespołem metabolicznym charakteryzującym się otyłością brzuszną, zaburzeniami gospodarki węglowodanowej i lipidowej oraz nadciśnieniem szczególnie skorzystają z diety DASH. Plan ten kompleksowo wpływa na wszystkie składowe tego zespołu chorobowego. Redukcja masy ciała następuje naturalnie dzięki ograniczeniu kalorii pochodzących z przetworzonej żywności i cukrów prostych. Zwiększenie aktywności fizycznej, które jest zalecane jako uzupełnienie diety, dodatkowo wspomaga poprawę wszystkich parametrów metabolicznych.
Seniorzy – wsparcie zdrowia w starszym wieku
Dieta DASH stanowi kluczowy element zdrowego stylu życia dla osób starszych:
bazuje na produktach o jak najmniejszym stopniu przetworzenia, co jest szczególnie ważne dla zachowania funkcji poznawczych i fizycznych w starszym wieku;
duża ilość warzyw i owoców dostarcza antyoksydantów, które chronią przed stresem oksydacyjnym i procesami starzenia;
pełnoziarniste produkty zbożowe, o ile senior może je tolerować, zapewniają stałą podaż energii i wspomagają prawidłowe funkcjonowanie układu trawiennego;
składniki odżywcze obecne w diecie DASH, takie jak magnez, potas, wapń oraz witaminy z grupy B, wspierają prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Przeciwwskazania i ograniczenia stosowania diety DASH
Skoro wiadomo dla kogo dieta DASH jest wskazana, warto pokrótce wspomnieć o jej ograniczeniach. Największym jest przewlekła choroba nerek. Plan żywieniowy zawiera duże ilości potasu, który przy braku prawidłowej pracy nerek może doprowadzić do hiperkaliemii, czyli nadmiaru potasu w organizmie. Stan ten może być niebezpieczny dla zdrowia i wymagać natychmiastowej interwencji medycznej. Osoby z chorobami nerek powinny skonsultować się z lekarzem przed wprowadzeniem jakichkolwiek zmian w diecie.
Duże ograniczenie podaży sodu nie jest wskazane również dla osób prowadzących bardzo aktywny tryb życia. Sportowcy zawodowi, szczególnie ci uprawiający dyscypliny powodujące intensywne pocenie, tracą znaczne ilości tego pierwiastka przez pot. W takich przypadkach drastyczne ograniczenie soli może prowadzić do zaburzeń elektrolitowych i pogorszenia wydolności fizycznej. Dla tej grupy osób konieczne jest indywidualne dostosowanie planu żywieniowego z uwzględnieniem zwiększonych potrzeb na sód i inne elektrolity. Dla osób, u których nie ma przeciwwskazań, a jednocześnie chcą zaoszczędzić sobie trudu, dobrym wyborem jest catering dietetyczny z dietą DASH od Afterfit.
Źródła:
https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/dieta-dash-gwiazda-wsrod-diet/
https://pacjent.gov.pl/diety/dieta-dash-kluczem-do-zdrowia-seniorow
https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/informacje/dietaiwysilek/60147,dieta-dash