Dieta keto a nerki to temat budzący wiele kontrowersji. Dieta ketogeniczna, bogata w tłuszcze i uboga w węglowodany, zyskuje na popularności jako skuteczna metoda redukcji masy ciała. Jednak jej wpływ na zdrowie nerek nie jest do końca jasny. Czy stosowanie diety keto może prowadzić do problemów z nerkami?

Zasady diety ketogenicznej a obciążenie nerek

Dieta ketogeniczna opiera się na znacznym ograniczeniu spożycia węglowodanów (do ok. 50 g dziennie) i zwiększeniu udziału tłuszczów w codziennym jadłospisie. Celem jest wprowadzenie organizmu w stan ketozy, w którym głównym źródłem energii stają się ketony, powstające w wątrobie z kwasów tłuszczowych.

Taki model żywienia może jednak stanowić obciążenie dla nerek. Duża ilość białka i tłuszczu w diecie prowadzi do zwiększonego wytwarzania produktów przemiany materii, które muszą zostać wydalone przez nerki. Długotrwałe stosowanie diety ketogenicznej może zatem prowadzić do przeciążenia tych narządów.

Wpływ ketozy na funkcjonowanie nerek

Stan ketozy, do którego dąży dieta ketogeniczna, może mieć istotny wpływ na pracę nerek. Podczas ketozy organizm produkuje duże ilości ciał ketonowych, które muszą zostać wydalone z moczem. Może to prowadzić do zwiększonego obciążenia nerek i zaburzenia ich funkcji filtracyjnej.

Badania pokazują, że długotrwałe utrzymywanie się wysokiego poziomu ciał ketonowych we krwi może mieć niekorzystny wpływ na strukturę i funkcjonowanie nerek. U osób stosujących dietę ketogeniczną obserwuje się m.in. przerost kłębuszków nerkowych, zwiększoną przepuszczalność błony filtracyjnej oraz nasilone wydalanie wapnia i kwasu moczowego z moczem.

Sprawdź też: Dieta keto: dla kogo jest przeznaczona? Sprawdź, czy pasuje do Ciebie!

Ryzyko kamicy nerkowej i kwasicy ketonowej

Jednym z potencjalnych zagrożeń związanych z dietą keto jest zwiększone ryzyko rozwoju kamicy nerkowej. Wysoka podaż białka zwierzęcego i ograniczenie spożycia owoców oraz warzyw może prowadzić do zakwaszenia moczu i sprzyjać tworzeniu się złogów.

Innym niebezpieczeństwem jest ryzyko kwasicy ketonowej, szczególnie u osób z cukrzycą typu 1. Nadmierne gromadzenie się ciał ketonowych we krwi może prowadzić do zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i poważnych komplikacji zdrowotnych.

Przeciwwskazania do stosowania diety keto

Dieta ketogeniczna nie jest zalecana osobom z przewlekłymi chorobami nerek, takimi jak kamica nerkowa, niewydolność nerek czy zespół nerczycowy. Wysokie spożycie białka i tłuszczów może nasilać objawy tych schorzeń i przyspieszać postęp choroby.

Przeciwwskazaniem do diety keto są również choroby wątroby, trzustki oraz zaburzenia metabolizmu lipidów. Przed wdrożeniem diety należy skonsultować się z lekarzem i wykonać niezbędne badania, aby wykluczyć ewentualne problemy zdrowotne.

Dieta keto a choroby nerek – co mówią badania?

Wpływ diety ketogenicznej na rozwój i przebieg chorób nerek jest przedmiotem wielu badań naukowych. Choć wyniki nie są jednoznaczne, część danych sugeruje, że długotrwałe stosowanie diety keto może mieć niekorzystny wpływ na funkcjonowanie nerek, szczególnie u osób z predyspozycjami do schorzeń tego narządu.

Metaanaliza z 2021 roku wykazała, że dieta ketogeniczna może prowadzić do istotnego wzrostu stężenia kwasu moczowego i kreatyniny we krwi oraz zwiększonego wydalania wapnia z moczem. Zmiany te mogą sprzyjać rozwojowi kamicy nerkowej i pogarszać przebieg przewlekłych chorób nerek.

Inne badanie, przeprowadzone na modelu zwierzęcym, sugeruje, że dieta ketogeniczna może nasilać stres oksydacyjny i stan zapalny w nerkach, prowadząc do uszkodzenia ich struktury i zaburzenia funkcji. Autorzy podkreślają jednak, że potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić te obserwacje u ludzi.

Znaczenie prawidłowego nawodnienia i suplementacji

Osoby stosujące dietę ketogeniczną powinny zwracać szczególną uwagę na odpowiednie nawodnienie organizmu. Wypijanie min. 2–2,5 litra płynów dziennie pomaga w usuwaniu produktów przemiany materii i zmniejsza ryzyko kamicy nerkowej.

Ważna jest również suplementacja witamin i minerałów, których niedobory mogą wystąpić przy ograniczeniu spożycia węglowodanów. Należy zadbać o odpowiednią podaż wapnia, potasu, magnezu oraz witamin z grupy B.

Niektórzy eksperci zalecają także rozważenie suplementacji cytrynianu potasu, który może przeciwdziałać zakwaszeniu moczu i zmniejszać ryzyko tworzenia się złogów. Przed zastosowaniem jakichkolwiek suplementów warto jednak skonsultować się z lekarzem lub dietetykiem.

Jaka dieta dla osób z chorobami nerek?

Podsumowując, wpływ diety ketogenicznej na zdrowie nerek nie jest jednoznaczny. U osób zdrowych, stosujących dietę keto przez krótki czas i pod kontrolą specjalisty, ryzyko powikłań jest niewielkie. Istnieją nawet badania sugerujące korzystny wpływ ketozy na hamowanie rozwoju torbieli w przypadku wielotorbielowatości nerek. Jednak długotrwałe stosowanie diety bogatotłuszczowej i wysokobiałkowej może obciążać nerki i sprzyjać rozwojowi kamicy nerkowej. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby z chorobami nerek, wątroby, trzustki oraz zaburzeniami metabolicznymi.

Warto pamiętać, że dieta ketogeniczna nie jest jedyną skuteczną metodą redukcji masy ciała. Osoby z chorobami nerek czy innymi przeciwwskazaniami do stosowania keto mogą z powodzeniem sięgać po alternatywne modele żywienia, takie jak dieta śródziemnomorska czy DASH, które również sprzyjają utrzymaniu prawidłowej masy ciała i zdrowiu układu moczowego.