Dieta w SIBO – zasady, co jeść i czego unikać?
SIBO dieta to ważny element leczenia zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Odpowiednio skomponowana dieta przy SIBO pozwala złagodzić objawy choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia. Jakie są zasady diety w SIBO, co można jeść, a czego należy unikać?
Leczenie i zasady diety SIBO
Leczenie SIBO opiera się na antybiotykoterapii, której celem jest eliminacja nadmiernej ilości bakterii w jelicie cienkim. Ważnym elementem terapii jest również odpowiednio skomponowana dieta, która pozwala złagodzić objawy choroby i przyspieszyć powrót do zdrowia. Jadłospis najczęściej opiera się na diecie FODMAP, która bazuje na produktach bezglutenowych, eliminuje też laktozę.
Zatem dieta w SIBO powinna być lekkostrawna, uboga w węglowodany fermentujące i bogate w błonnik nierozpuszczalny. Jej celem jest ograniczenie dostępności substancji odżywczych dla bakterii jelitowych, co hamuje ich namnażanie.
Dieta FODMAP w SIBO
Najczęściej stosowaną dietą w leczeniu SIBO jest dieta lFODMAP. FODMAP to akronim od angielskich słów Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides and Polyols, które oznaczają fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole. To węglowodany o krótkim łańcuchu, które nie są trawione w górnym odcinku przewodu pokarmowego i ulegają fermentacji przez bakterie jelitowe. W SIBO fermentacja FODMAP jest nasilona, co prowadzi do produkcji gazów i kwasów organicznych, a w konsekwencji do wystąpienia objawów chorobowych.
SIBO – co jeść, a czego unikać?
Jak zaznaczono wcześniej, dieta na SIBO to dieta eliminacyjna. Polega na wykluczeniu produktów bogatych w FODMAP i zastąpieniu ich zamiennikami o niskiej zawartości tych związków. Czego nie jeść przy SIBO? Na tej liście znajdują się między innymi:
- produkty zbożowe z pszenicy i żyta;
- warzywa cebulowe (czosnek, cebula, por);
- warzywa kapustne;
- rośliny strączkowe;
- niektóre owoce (jabłka, gruszki, śliwki, wiśnie);
- mleko i produkty mleczne;
- miód, syropy, soki owocowe;
- alkohol.
W przypadku osób z SIBO dozwolone są produkty o niskiej zawartości FODMAP. To na przykład:
- świeże mięso, ryby, jaja;
- bezglutenowe produkty zbożowe (ryż, komosa ryżowa, kukurydza);
- warzywa korzeniowe i zielone;
- owoce cytrusowe i jagodowe;
- orzechy i nasiona;
- oleje roślinne, masło;
- napoje: woda, herbata, kawa.
Dieta low FODMAP stosowana jest przez 2-6 tygodni, po czym stopniowo rozszerza się jadłospis o produkty średniej i wysokiej zawartości FODMAP. Pozwala to zidentyfikować pokarmy wyzwalające objawy i ustalić indywidualną tolerancję.
Inne diety dla pacjentów z SIBO
Innymi dietami stosowanymi w leczeniu SIBO są:
- dieta SCD (dieta specyficznych węglowodanów) – eliminuje disacharydy i polisacharydy, dozwolone są tylko monosacharydy. Dieta SCD jest bardziej restrykcyjna niż low FODMAP;
- dieta GAPS (Gut and Psychology Syndrome Diet) – bardziej restrykcyjna wersja diety SCD, dodatkowo eliminuje nabiał i ziemniaki. Stosowana głównie u osób z zaburzeniami neurologicznymi i psychicznymi;
- protokół dr Siebecker – dieta została stworzona z myślą o osobach cierpiących na SIBO. Łączy zasady diet SCD i low FODMAP. Zakłada stopniowe rozszerzanie diety w miarę ustępowania objawów;
- dieta elementarna – opiera się na preparatach żywieniowych zawierających łatwo przyswajalne składniki odżywcze. Stosowana krótkotrwale w ciężkich przypadkach SIBO.
Przykładowy jadłospis diety SIBO
Oto przykładowy jednodniowy jadłospis diety w SIBO, który bazuje na produktach ubogich w FODMAP:
Śniadanie | jajecznica z 2 jaj na maśle klarowanym;2 kromki chleba gryczanego bezglutenowego;pomidor i ogórek; |
II śniadanie | smoothie z 1/2 banana, garści truskawek, mleka kokosowego i nasion chia; |
Obiad | pieczony łosoś z pomidorami i koperkiem;ryż basmati;sałatka z rukoli, oliwek i pestek dyni; |
Podwieczorek | garść orzechów brazylijskich;mandarynka; |
Kolacja | zupa krem z dyni posypana pestkami słonecznika;grzanki z chleba bezglutenowego z pastą jajeczną. |
Dieta w SIBO powinna być indywidualnie dostosowana do tolerancji i preferencji pacjenta, najlepiej we współpracy z dietetykiem. Warto także wypróbować catering dietetyczny AfterFit.
Czym jest SIBO i jakie są objawy choroby?
SIBO (Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego. Choroba polega na nadmiernym namnażaniu się bakterii w jelicie cienkim, co prowadzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników odżywczych. Do najczęstszych objawów SIBO należą:
- wzdęcia;
- bóle brzucha;
- biegunki;
- zaparcia;
- nudności;
- odbijanie;
- utrata masy ciała.
Objawy SIBO są niespecyficzne i mogą przypominać inne choroby układu pokarmowego, takie jak zespół jelita drażliwego (IBS) czy nietolerancje pokarmowe. Dlatego tak ważna jest diagnostyka SIBO, która pozwala zdiagnozować chorobę i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Jak zdiagnozować SIBO?
Podstawowym badaniem w diagnostyce SIBO jest wodorowo-metanowy test oddechowy. Polega on na wypiciu roztworu zawierającego laktozę lub glukozę, a następnie pomiarze stężenia wodoru i metanu w wydychanym powietrzu. Podwyższone stężenie tych gazów świadczy o nadmiernej fermentacji węglowodanów przez bakterie jelitowe, co jest charakterystyczne dla SIBO. Inne badania, które mogą pomóc w diagnostyce SIBO to:
- posiew treści jelitowej;
- badanie kału w kierunku obecności tłuszczów;
- gastroskopia z pobraniem wycinków.
Dieta w SIBO – to warto zapamiętać
Dieta w SIBO jest ważnym elementem leczenia, obok antybiotykoterapii. Jej celem jest ograniczenie fermentacji węglowodanów przez bakterie jelitowe i złagodzenie objawów choroby. Najczęściej stosowaną dietą w SIBO jest dieta low FODMAP, eliminująca produkty bogate w fermentujące oligo-, di- i monosacharydy oraz poliole. Inne diety stosowane w SIBO to dieta SCD, GAPS, protokół dr Siebecker oraz dieta elementarna.
Wybór odpowiedniej diety powinien być dostosowany indywidualnie do pacjenta, w zależności od nasilenia objawów i tolerancji pokarmów. Ważne jest, aby dieta w SIBO była zbilansowana i dostarczała wszystkich niezbędnych składników odżywczych.